Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis kompleksi denilen mikobakteri türleri tarafından meydana getirilen bir hastalıktır. Bu kompleks içinde, insanda en önemli hastalık yapıcı olanı Mycobacterium tuberculosis'dir. Hastalık, en sık olarak akciğerde ortaya çıkar. Hastalığın iki temel klinikopatolojik formu vardır. İlk form olan primer tüberküloz, genellikle daha önce tüberküloz basili ile karşılaşmamış çocuklarda ve genç yetişkinlerde ortaya çıkar. Postprimer tüberküloz ise önceden bu basil ile karşılaşarak hassaslaşmış kişilerde oluşan hastalıktır. Postprimer tüberküloz, primer tüberküloza oranla daha sık kronik progresif hastalığa ilerler. Kazeifikasyon nekrozu ihtiva eden granülom, hastalığın karakteristik histolojik lezyonudur. Işık mikroskobunda mikobakterinin gösterilmesi zor olsa da, bakterinin histolojik identifikasyonu hastalığın erken tanısı için kritik öneme sahiptir. Nontüberküloz mikobakteriler ise Mycobacterium tuberculosis kompleksinden farklı olarak opurtunistik enfeksiyon yapan ajanlardandırlar. Bu bakteriler de, tüberküloz benzeri hastalık yaparlar. Mycobacterium tuberculosis genellikle sadece enfekte insanlardan bulaşırken, nontüberküloz mikobakteriler doğal ortamda bol bulunur ve buralardan bulaşabilirler.